Cơ hội và thách thức của ngành cao su Thái Lan

CSVNO – Ngành cao su Thái Lan, vốn là một trụ cột kinh tế quan trọng và quốc gia xuất khẩu cao su tự nhiên hàng đầu thế giới, đang đứng trước một giai đoạn vừa hứa hẹn nhiều cơ hội, vừa tiềm ẩn không ít thách thức trong khoảng thời gian từ năm 2025 đến 2027. Theo báo cáo chuyên ngành từ Krungsri Research, tương lai của ngành cao su Thái Lan sẽ chịu sự định hình của nhiều yếu tố then chốt, từ những xu hướng của thị trường, những biến động khó lường của giá cả, cho đến các cơ hội có thể nắm bắt và những rủi ro cần phải đối mặt.

Nhu cầu cao su tự nhiên trên toàn cầu được dự báo sẽ tiếp tục được thúc đẩy bởi các ngành công nghiệp chủ lực như sản xuất ô tô (đặc biệt là lốp xe), lĩnh vực y tế (với sản phẩm găng tay y tế), và ngành hàng tiêu dùng. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng có thể chỉ duy trì ở mức trung bình do những bất ổn trong nền kinh tế toàn cầu và sự cạnh tranh gay gắt từ cao su tổng hợp, một loại vật liệu có giá cả phụ thuộc vào giá dầu. Thái Lan, với lợi thế là một nhà cung cấp lớn cho các thị trường quan trọng như Trung Quốc, Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu, vẫn giữ vững vị thế dẫn đầu. Mặc dù vậy, sự trỗi dậy của các quốc gia khác như Indonesia, Việt Nam và Malaysia đang tạo ra áp lực cạnh tranh ngày càng lớn, đòi hỏi Thái Lan phải không ngừng đổi mới để bảo vệ và phát triển thị phần của mình.

Một xu hướng đáng lưu ý khác là sự chuyển dịch mạnh mẽ hướng tới sản xuất bền vững. Người tiêu dùng và các nhà nhập khẩu ngày càng ưu tiên lựa chọn các sản phẩm cao su có chứng nhận bền vững, ví dụ như chứng nhận FSC. Điều này vừa mở ra những cơ hội mới cho Thái Lan, vừa đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc cải thiện các quy trình sản xuất để đáp ứng những tiêu chuẩn môi trường ngày càng khắt khe.

Giá cao su trong giai đoạn 2025-2027 được dự kiến sẽ tiếp tục trải qua những biến động khó lường, chịu tác động chính từ ba yếu tố. Thứ nhất là sự lên xuống của giá dầu: khi giá dầu tăng, chi phí sản xuất cao su tổng hợp cũng tăng theo, điều này có thể gián tiếp hỗ trợ giá cao su tự nhiên, nhưng đồng thời cũng tạo ra áp lực cạnh tranh không nhỏ. Thứ hai là các yếu tố liên quan đến điều kiện thời tiết: biến đổi khí hậu, với những hiện tượng thời tiết cực đoan và sự xuất hiện của các dịch bệnh trên cây cao su (như bệnh rụng lá do nấm), có khả năng làm giảm sản lượng, từ đó đẩy giá cao su lên cao. Thứ ba là những yếu tố địa chính trị: các chính sách thương mại và những căng thẳng quốc tế có thể gây ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và nhu cầu từ các thị trường tiêu thụ lớn. Tuy nhiên, nếu chuỗi cung ứng được cải thiện và nhu cầu từ các thị trường mới nổi như châu Phi và châu Á tăng lên, giá cao su có thể ổn định hơn, mang lại những lợi ích đáng kể cho Thái Lan.

Mặc dù có nhiều tiềm năng phát triển, ngành cao su Thái Lan hiện đang phải đối mặt với một số thách thức cả từ bên trong lẫn bên ngoài. Một trong những vấn đề cấp bách là tình trạng già hóa của các vườn cây cao su, dẫn đến năng suất ngày càng giảm. Việc tái canh tác đòi hỏi một lượng vốn đầu tư lớn và thời gian dài để cây mới có thể cho thu hoạch. Bên cạnh đó, ngành cao su vẫn phụ thuộc nhiều vào lực lượng lao động thủ công, nhưng tình trạng thiếu hụt lao động đang trở nên nghiêm trọng hơn do xu hướng đô thị hóa ngày càng mạnh mẽ. Áp lực từ các quy định về bảo vệ môi trường và giảm phát thải khí nhà kính cũng đang gia tăng, làm tăng chi phí sản xuất cho các doanh nghiệp trong ngành. Cuối cùng, sự cạnh tranh từ các quốc gia láng giềng như Việt Nam và Indonesia, những nước đang mở rộng sản xuất với chi phí nhân công thấp hơn, đang đặt ra một thách thức không nhỏ cho vị thế dẫn đầu của Thái Lan.

Tuy nhiên, trong bối cảnh đầy thách thức đó, ngành cao su Thái Lan vẫn có nhiều cơ hội để khai thác và phát triển. Một hướng đi tiềm năng là đầu tư vào các sản phẩm cao su có giá trị gia tăng cao hơn, chẳng hạn như lốp xe hiệu suất cao hoặc các sản phẩm cao su y tế chuyên dụng, những sản phẩm này có thể mang lại biên lợi nhuận hấp dẫn hơn. Bên cạnh đó, việc mở rộng thị trường xuất khẩu sang các nền kinh tế mới nổi ở châu Á và châu Phi, nơi nhu cầu cao su đang tăng trưởng, cũng là một cơ hội lớn để Thái Lan tăng cường sự hiện diện của mình. Ứng dụng công nghệ tiên tiến vào nông nghiệp (như nông nghiệp chính xác) và cải tiến các kỹ thuật chế biến có thể giúp nâng cao năng suất và chất lượng của cao su. Cuối cùng, việc tập trung vào phát triển bền vững, thông qua đầu tư vào cao su sinh học và công nghệ tái chế cao su, không chỉ đáp ứng xu hướng tiêu dùng xanh trên toàn cầu mà còn có thể thu hút các nhà đầu tư quốc tế quan tâm đến các yếu tố ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị).

Tóm lại, ngành cao su Thái Lan trong giai đoạn 2025-2027 sẽ tiếp tục đóng vai trò là một động lực kinh tế quan trọng của đất nước. Tuy nhiên, để vượt qua những thách thức và tận dụng tối đa các cơ hội, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ và các doanh nghiệp trong ngành. Các nỗ lực cần tập trung vào việc đẩy mạnh tái canh tác và hiện đại hóa các đồn điền cao su, đầu tư vào công nghệ và đào tạo lực lượng lao động để tăng năng suất và giảm sự phụ thuộc vào lao động thủ công, phát triển các sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn và mở rộng thị trường xuất khẩu sang các khu vực mới, cũng như cam kết thực hiện các tiêu chuẩn bền vững để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường toàn cầu. Với những bước đi chiến lược đúng đắn, Thái Lan không chỉ có thể củng cố vị thế dẫn đầu của mình trong ngành cao su thế giới mà còn xây dựng được một nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững trong dài hạn.

CSVN (theo https://www.krungsri.com/en/research/industry/industry-outlook/agriculture/rubber/io/rubber-2025-2027)