Nhựa trắng ngày trở lại

CSVNO – Nắng tháng Sáu oi ả rát bỏng lưng áo. Tôi ngồi lặng lẽ bên hiên nhà, mắt dõi về phía những hàng cây cao su xanh ngút ngàn, nơi mà một thời tuổi trẻ và bao nhiêu kỷ niệm của tôi đã gửi gắm. Cái mùi mủ cao su đặc trưng, thứ mùi mà trước đây tôi chẳng mấy để ý, giờ đây lại trở thành một nỗi nhớ da diết, cồn cào.

Ảnh: Võ Ngọc Lân

Năm 2022, giá mủ cao su tiếp tục xuống thấp so với năm 2021. Cái tin ấy như một lưỡi dao cứa vào niềm hy vọng của những người nông dân, những người công nhân như chúng tôi, những người quanh năm bán mặt cho đất, bán lưng cho trời để kiếm từng đồng bạc lẻ. Thu nhập bấp bênh, cuộc sống gia đình ngày càng khó khăn. Vợ tôi tần tảo sớm hôm cũng không đủ trang trải cuộc sống tối thiểu. Những đêm trằn trọc, tôi biết mình phải đưa ra một quyết định khó khăn.

Sau nhiều đêm suy nghĩ, tôi quyết định rời bỏ vườn cây cao su gắn bó suốt mười năm để tìm kiếm một công việc ổn định hơn. Khu công nghiệp X cách nhà tôi không xa, nơi có những nhà máy, xí nghiệp với những lời quảng cáo về mức lương hấp dẫn, về môi trường làm việc hiện đại. Tôi tự nhủ, đây có lẽ là lối thoát duy nhất cho gia đình mình.

Ngày tôi nộp đơn xin nghỉ việc, chú Ba, quản đốc đội, người đã dìu dắt tôi từ những ngày đầu vào nghề, chỉ im lặng thở dài. Ánh mắt chú buồn rười rượi, như thể tôi đang rời bỏ một phần máu thịt của chính mình. Các anh em trong đội cũng chẳng nói gì nhiều, chỉ vỗ vai tôi động viên. Tôi biết, trong thâm tâm họ cũng lo lắng cho tương lai của mình khi giá mủ cứ rớt thê thảm.

Những ngày đầu ở khu công nghiệp quả thực khác xa với những gì tôi tưởng tượng. Thay vì không khí trong lành, tiếng chim hót líu lo mỗi sáng, là tiếng ồn ào của máy móc, mùi dầu mỡ khó chịu và những ca làm việc căng thẳng, kéo dài. Công việc lắp ráp linh kiện điện tử đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác cao độ, nhưng lại đơn điệu và nhàm chán đến cùng cực. Tôi nhớ những buổi sáng sớm tinh mơ, một mình len lỏi giữa những hàng cây cao su, lắng nghe tiếng nhựa lon ton rơi xuống chén, cảm nhận sự sống đang chảy tràn trong từng thớ vỏ cây. Ở đây, mọi thứ đều khô khan, vô hồn.

Mối quan hệ giữa những người đồng nghiệp cũng khác biệt. Ở đội cao su, chúng tôi là một gia đình, cùng nhau chia sẻ những khó khăn, buồn vui trong cuộc sống. Ở nhà máy, mọi người đến rồi đi, mỗi người đều có những mối bận tâm riêng. Sự cạnh tranh ngấm ngầm đôi khi khiến tôi cảm thấy ngột ngạt.

Thời gian cứ thế trôi đi, tôi làm việc chăm chỉ, cố gắng thích nghi với môi trường mới. Mức lương ổn định hơn giúp gia đình tôi bớt đi gánh nặng kinh tế. Nhưng sâu thẳm trong lòng, tôi chưa bao giờ cảm thấy thực sự thuộc về nơi này. Mỗi khi tan ca, nhìn những dòng người vội vã trở về nhà, tôi lại thấy mình lạc lõng. Tôi nhớ những buổi chiều tà, cùng anh em trong đội ngồi nghỉ dưới gốc cây cao su cổ thụ, nhâm nhi chén trà, kể chuyện đời, chuyện nghề.

Rồi một ngày, tôi nhận được điện thoại của chú Ba. Giá mủ cao su bắt đầu nhích lên. Các công ty thu mua cũng rục rịch tuyển lại công nhân. Giọng chú Ba vẫn trầm ấm như ngày nào: “Thằng Hai à, có muốn về lại với cây cao su không? Anh em nhớ chú lắm.”

Ảnh: Bùi Thái Dũng

Nghe giọng chú, bao nhiêu cảm xúc trong tôi trào dâng. Nỗi nhớ về những hàng cây, về những người đồng nghiệp thân thương, về cái nghề mà tôi đã gắn bó cả tuổi trẻ bỗng trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Tôi bắt đầu nhận ra, tiền bạc quan trọng, nhưng nó không phải là tất cả. Có những thứ vô giá mà tiền không thể mua được, đó là tình cảm, là sự gắn bó, là cái hồn của một nghề.

Những đêm sau đó, tôi trằn trọc không ngủ. Tôi nhớ lại những ngày đầu chập chững vào nghề, được chú Ba và các anh chỉ bảo tận tình cách cạo mủ sao cho đúng kỹ thuật, sao cho cây không bị tổn thương. Tôi nhớ những buổi cùng nhau thức khuya để canh gác vườn cây, những bữa cơm đạm bạc nhưng ấm áp tình người giữa rừng cây. Tất cả những điều đó đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của tôi.

Tôi cũng nhận ra, dù môi trường làm việc ở khu công nghiệp có hiện đại đến đâu, nó vẫn thiếu đi cái hồn, cái sự sống mà tôi cảm nhận được ở vườn cây cao su. Ở đó, tôi là một phần của thiên nhiên, tôi được chứng kiến sự sinh trưởng, phát triển của cây cối, được hòa mình vào nhịp điệu của đất trời. Còn ở nhà máy, tôi chỉ là một mắt xích nhỏ bé trong một cỗ máy khổng lồ.

Sau nhiều đêm suy nghĩ, tôi quyết định sẽ trở lại với nghề cao su. Tôi gọi điện cho chú Ba, giọng nói nghẹn ngào: “Chú ơi, con muốn về lại đội.” Đầu dây bên kia, tôi nghe thấy tiếng cười khẽ của chú, một tiếng cười ấm áp và đầy bao dung.

Ngày tôi trở lại vườn cây, mọi thứ vẫn như xưa. Những hàng cây cao su vẫn xanh mướt, những con đường đất đỏ vẫn quen thuộc. Các anh em trong đội ra đón tôi, những cái bắt tay siết chặt, những nụ cười rạng rỡ. Tôi cảm nhận được sự chân thành, ấm áp mà bấy lâu nay tôi đã đánh mất.

Cầm con dao cạo quen thuộc trên tay, tôi cẩn thận rạch một đường trên thân cây. Dòng mủ trắng sữa từ từ chảy ra, mang theo cả niềm vui và sự biết ơn trong tôi. Tôi hít một hơi thật sâu cái mùi hương thân thương ấy, một mùi hương mà tôi đã từng thờ ơ, nhưng giờ đây lại quý giá biết bao.

Tôi biết, con đường phía trước có thể vẫn còn nhiều khó khăn, giá mủ có thể lại biến động. Nhưng lần này, tôi đã tìm lại được nơi thuộc về mình. Nơi đây không chỉ là công việc, mà còn là tình người, là sự gắn bó, là cả một phần cuộc sống mà không nơi nào có thể thay thế được. Tôi sẽ trân trọng từng giọt mủ, từng ngày làm việc trên mảnh đất này, bởi vì nơi đây đã nuôi dưỡng tôi, đã cho tôi những giá trị đích thực của cuộc sống. Và tôi tin rằng, với sự cần cù, chịu khó và tình yêu với nghề, những người công nhân cao su như chúng tôi sẽ luôn vượt qua mọi khó khăn để gắn bó với mảnh đất này, với những hàng cây đã trở thành một phần máu thịt.

NGUYỄN NAM MINH